رئیس شورای مدیریت حوزههای علمیهي استان تهران و مؤسس و رئیس پژوهشگاه فرهنگ واندیشه اسلامی به مناسبت موضع صریح و حکیمانه پاپ فرانسیس دوم رهبر کاتولیکهای جهان در مورد انتشار کاریکاتورهای ضداسلامی توسط نشریه فرانسوی «شارلی ابدو» پیامی را به شرح زیر صادر کرد:
بِسمِ الّلهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ
عالیجناب پاپ فرانسیس دوم!
با تقدیم احترام عمیق و صمیمانه
موضع صریح و حکیمانهی آن جناب را در تقبیح انتشار کاریکاتور توهین به ساحت مقدس پیامبر عظیمالشان اسلام حضرت محمدبن عبدالله(ص) که محبوب القلوب یک میلیارد و پانصد میلیون مسلمان و میلیونها انسان فرهیخته و آزادهی جهان است، و تاریخ بشر وامدار تعالیم الهی و نجاتبخش اوست، تحسین میکنم. این موضعگیری، نشانهی بارز ذکاوت، فرهیختگی و صلحدوستی جنابعالی است.
عالیجناب !
چنانکه شما نیز اشاره کردهاید: «آزادی بیان»، ماهیتاً با توهین و استهزاء متفاوت است: آزادی بیان، ارزش است، اما توهین و استهزاء ضدارزش است؛ آزادی بیان، حق است، اما توهین و استهزاء تضییع حقوق دیگران است و جرم بهشمار میرود، و توهین به پیامبران الهی، جرمي کوچک و عادی نیست، جرم اعظم است، چون اهانت به مردان بزرگ تاریخ است، و جرم مضاعف است چون توهین به پیروان آنان، بلکه اهانت به همهی بشریت محسوب میشود.
هرچند که آزادی بیان از ارزشهای والای بشری و الهی است، اما این ارزش، مقید و محدود به ارزشهای والاتر دیگر است؛ کسی حق ندارد به بهانهی استفاده از یک ارزش یا حق، دیگر ارزشها و حقها را پایمال کند.
در شرايط حساس کنونی که جنگ و ناامنی بیش از همیشه جوامع بشری را تهدید میکند، و بشریت بیش از همیشه نیازمند صلح و امنیت است، رفتارهایی نظیر عمل متولیان نشریهی سخیف شارلی ابدو، و اصرار آنان بر فعل مجرمانهی خویش، بیش از پیش به خشونت و ناامنی دامن میزند، و به همین جهت تکرار این عمل ضدانسانی، بیش از آنکه نشاندهندهی حماقت عاملان مباشر آن باشد، میتواند نشانهی توطئه علیه امنیت و صلح جهانی از سوی آمران پیدا و پنهان این جرم عظیم باشد.
در روزگاری که انسان از پیامدهای مادیت و الحاد خسته شده، و سخت محتاج تعالیم معنوی و متعالی پیامبران الهی است، تکریم مردان آسمانی و دفاع از شأن بلند آنان، تکلیف همهی خیرخواهان و فرهیختگان است؛ من به نام یک روحانی مسلمان که عمری به تعلیم و تربیت و تحقیق سپری کرده است، و ربع قرن است که بخشی از اوقات خود را برای حضور در کنفرانسها و سمپوزیومهای گفتگوی ادیان در نقاط مختلف دنیا صرف میکند، از جنابعالی به خاطر مواضع صلحدوستانه و انسانیتان صمیمانه سپاسگزاری میکنم، و برای تحقق منویات خیرخواهانه و صلحطلبانهتان دعا میکنم.
عالیجناب!
در پایان، بار دیگر پیشنهاد تدوین «سند جهانی حقوق ادیان» را که طی یک دههی گذشته در مناسبتهای گوناگون بر آن تأکید ورزیدهام، تکرار میکنم؛ حوادث تلخ اخیر ضرورت تهیهی چنین سندی را آشکارتر ساخته است؛ از اینرو در صورتی که کلیسای کاتولیک علاقهمند پیگیری این پیشنهاد خیرخواهانه باشد، دو شریعت بزرگ آسمانی اسلام و مسیحیت، میتوانند مشترکاً برای تحقق آن تلاش نمایند.
با تجدید احترام
علیاکبر رشاد
رئیس شورای حوزههای علمیه تهران،
مؤسس و رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشهي اسلامی