حجت الاسلام والمسلمین پناهیان با بیان این که انسان شناسی مبنای مخاطب شناسی است، گفت: مبلغ موفق ابتدا باید نیازهای فکری جوان و مسائلی که ذهن او را تحت تاثیر قرار داده، شناسایی کرده، سپس پاسخ قوی و علمی به نیازهای دینی او ارائه کند.
به گزارش روابط عمومی مرکز مدیریت حوزه علمیه استان تهران، حجت الاسلام والمسلمین علیرضا پناهیان، در همایش بزرگ مبلغان و مبلغات حوزه علمیه تهران در مرقد مطهر امام خمینی(ره) با بیان اینکه عامل موفقیت در تبلیغ صرفاً فهم سخنوری یا داشتن زهد نیست، گفت: مثلا در علم کلام که بخشی از آن پاسخ به شبهات اعتقادی است، این طور نیست که هر آنچه در این علم بحث می شود، مناسب تبلیغ باشد. بنابراین در این امور باید بسیار دقت کرد و مطابق با نیازهای جوانان، تبلیغ دینی را انجام داد. وی با بیان اینکه تجربههای تبلیغی باید به علم تبدیل شود، گفت: باید دانش تبلیغ را در حوزههای علمیه ارتقا دهیم تا بتوانیم علوم و معارف دینی را به جوانان و دانش آموزان انتقال دهیم اما آنچه که هم اکنون در حوزه علمیه در بحث علوم و معارف وجود دارد و تولید میشود، مناسب برای امر تبلیغ نیست. حجت الاسلام والمسلمین پناهیان با بیان این که انسان شناسی مبنای مخاطب شناسی است، عنوان داشت: مبلغ موفق ابتدا باید نیازهای فکری جوان و مسائلی که ذهن او را تحت تاثیر قرار داده، شناسایی کرده، سپس پاسخ قوی و علمی به نیازهای دینی او ارائه کند. استاد حوزه و دانشگاه با تاکید بر اینکه در امر تبلیغ لازم است نیاز مخاطب شناسایی شود، گفت: مبلغ باید بر اساس همان نیاز مخاطب سخن بگوید، زیرا اگر مبلغ بر اساس نیاز مخاطب سخن بگوید کسی با دین مشکل پیدا نمیکند. عضو شورای راهبردی حوزه علمیه تهران با اشاره به دقت دین در ارزیابی میزان تقوای افراد و بررسی اعمال انسان، گفت: مداومت در عمل خیر موجب دستگیری خداوند از انسان خواهد بود. وی با اشاره به نقش مبلغان در تربیت دینی دانش آموزان، عنوان داشت: چنانچه مبلغان بتوانند از همان دبستان، دانش آموزان را اهل مبارزه با راحت طلبی تربیت کنند و آن ها را در این موضوع مقاوم بار بیاورند، آن گاه می توان امید داشت که بچه ها را اهل مبارزه با شهوت تربیت کرد، در غیر این صورت دانش آموزان در اصول اخلاقی ضعیف خواهند بود. حجت الاسلام والمسلمین پناهیان با بیان اینکه بیشتر علوم حوزوی که به طلاب آموزش داده میشود، برهانی است، گفت: این در حالی است که بیش از نود درصد آیات و روایات به صورت توصیفی بیان شده است. بنابراین وقتی دروس یک طلبه برهانی است، چگونه میتوان از او انتظار داشت در عرصه تبلیغ موفق عمل کند. وی افزود: در دوران جنگ نخستین حرکت تبلیغی بنده از مدارس آغاز شد در آن زمان جو به گونهای بود که یک طلبه نمیتوانست پشت تریبون بایستد تا دانش آموزان به سخنان او گوش فرا دهند، با توجه به تجربهای که دارم امروز نسبت به آن دوران سطح ادب و سطح احترام گذاشتن به طلبه و انگیزه گوش کردن کلام دینی به شدت افزایش یافته است. حجت الاسلام والمسلمین پناهیان با تاکید براینکه تجربههای تبلیغی باید به علم تبدیل شود، ابراز کرد: ما باید دانش تبلیغ را در حوزه علمیه ارتقا دهیم تا بتوانیم علوم و معارف دینی را به نوجوانان انتقال بدهیم اما متاسفانه این علوم و معارفی که امروز در حوزه علمیه تولید میشوند مناسب برای امر تبلیغ نیستند. استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: برخی تصور میکنند برای تبلیغ لازم است مبلغ فن سخنوری بداند تا بتواند معارفی را که در حوزه یاد میگیرد به دیگری انتقال دهد برای مثال آیا میتوان علم کلام که پاسخ به شبهات است و در حوزه علمیه تدریس میشود را در دبیرستانها تبلیغ کرد آیا دانش آموزان در این سن چیزی از اشاعره و معتزله میدانند که برای آنان بیان کنیم یا اینکه نه شبهات دیگری ممکن است در ذهن آنان باشد و ما باید به دنبال رفع آن شبهات باشیم بنابراین مخاطب شناسی در امر تبلیغ یک اصل است. وی ادامه داد: انسان شناسی مبنای مخاطب شناسی است مبلغ موفق ابتدا نیازهای انسان را شناسایی کرده سپس اقدام به گفتوگوی دینی میکند. حجت الاسلام والمسلمین پناهیان با بیان اینکه انسانها با یکدیگر تفاوت دارند، گفت: امام صادق(ع) میفرمایند: اگر تفاوت انسانها را میشناختید احدی را سرزنش نمیکردید؛ مبلغ نه تنها باید انسان شناس باشد بلکه علم تیپ شناسی نیز باید داشته باشد زیرا انسانها نسبت به یکدیگر فرق دارند. استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: مبلغان در مدارس با دانش آموزان متفاوتی روبرو هستند از این رو اگر این تفاوتها را به رسمیت نشناسد افراد مورد مخاطب او ممکن است دچار یاس و غرور شوند امیرمومنان علی(ع) فرمودند: فقیه واقعی کسی است که نه شوق را ذرهای به خوف و نه خوف را ذرهای به شوق ترجیح میدهد. وی با تاکید بر اینکه در امر تبلیغ لازم است نیاز مخاطب شناسایی شود و مبلغ بر اساس همان نیاز با او سخن بگوید، گفت: اگر مبلغ بر اساس نیاز مخاطب سخن بگوید کسی با دین مشکل پیدا نمیکند. حجت الاسلام والمسلمین پناهیان با اشاره به اینکه بیش از نود درصد آیات و روایات توصیفی بیان شده این درحالی است که بیشتر علوم حوزوی که به طلاب آموزش داده میشود برهانی است، اظهار داشت: زمانی که دروس یک طلبه برهانی است پس چگونه میتوان انتظار داشت او در عرصه تبلیغ موفق باشد. وی افزود: مبلغ اگر با استدلال درست مخاطب را به سکوت وادار کند مخاطب دشمن او خواهد شد بنابراین ما باید روش خود را تغییر دهیم و قرآنی تبلیغ کنیم. مبلغ برای آنکه موفق شود لازم از خواندن قرآن کریم و کتاب شریف نهج البلاغه غفلت نکند. استاد حوزه علمیه با تاکید بر اینکه اگر ما در این چهل سال درست تبلیغ میکردیم امروز با مشکل دینداری روبرو نمیشدیم، خاطرنشان کرد: امروز باید به سراغ نوجوانان رفت مبلغان باید به نوجوانان اجازه بدهند صحبت کنند و سخن دانش آموزان را بشنوند و براساس نیاز با آنان سخن بگویند.