رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به تشریح نقش فاخر امام راحل و علامه طباطبایی در گفتمان سازی فلسفه اصیل اسلامی در عرصه های مختلف اجتماع و فرهنگ و حوزه معرفت دینی پرداخت.
بررسی نقش امام راحل و علامه طباطبایی در بسط فلسفه اصیل اسلامی در جامعه معاصر
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی به تشریح نقش فاخر امام راحل و علامه طباطبایی در گفتمان سازی فلسفه اصیل اسلامی در عرصه های مختلف اجتماع و فرهنگ و حوزه معرفت دینی پرداخت.
استاد علی اکبر رشاد امروز در نشست گفتمان مجدد نواندیش، مکتب فلسفی نوصدرایی که به شکل مجازی و به همت مدرسه علمیه امام رضا(ع) تهران برگزار شد، گفت: تهران پس از حضور حکیم موسس زنوزی دارای نشاط فلسفی شد و صدها حکیم به سمت تهران آمدند.
وی افزود: این رونق به شکلی پیش آمد که تهران را شهر هزار حکیم می گفتند. پس از فتح تهران به دست فتحعلی شاه تهران کلا دو مدرسه داشت که یکی از آنها تخریب شده و یکی از آنها مدرسه امام رضا(ع) است. پس از پایتخت شدن تهران، این شهر رونق می گیرد و حوالی ۱۲۰ مدرسه علمیه در تهران تاسیس شد.
رئیس حوزه علمیه تهران بیان کرد: وقتی امواج فلسفی از غرب به ایران رسید تاثیر خود را نیز گذاشت و حکمای ما از جمله حکیم شعرانی با فراگیری زبان در این زمینه فعال شدند. اوج گیری این مکتب به دهه ۲۰ بر می گردد که با حضور علامه همراه است.
وی گفت: با ظهور علامه و امام راحل در عرصه فلسفه و فقه، اولین های بزرگی در بدنه حوزه و جامعه و سیاست ما شکل گرفت. گفتمانی که این دو بزرگوار آغاز کردند رو به گسترش گذاشت و شخصیت های دیگری نیز ظهور کردند. این گفتمان بسیار جامع است و اضلاع گوناگونی دارد که دامنه بسیار وسیعی در عرصه های مختلف دارد. همچنین در حوزه اجتماعیات و الهیات و کلام نیز جایگاه بسیار جامعی دارد.
استاد رشاد یادآورشد: علامه، بنیانگذار الهیات جدیدی در بدنه شیعه و اسلام است. آیت الله شهید مطهری نیز در حوزه الهیات اجتماعی خدمات بسیاری را آغاز کردند. امام راحل نیز بعد فقهی این گفتمان را راهبری می کردند. در عرصه فلسفی، حضرت امام در فلسفه نوصدرایی صاحب نقش است زیرا ایشان مدرس اسفار بودند و مباحث عرفانی را مطرح می کردند و رویکرد نقادانه ای را نیز در حوزه حکمت دارند.
وی افزود: یکی از وجود این گفتمان مجدد انتقادی بودن این گفتمان در عرصه حکمت است. علامه طباطبایی جایگاه خود را در تاریخ شیعه و علم دارند که این جایگاه بسیار عالی است. ایشان از عناصر جامع هستند. حاشیه ایشان بر کفایه، از حاشیه های عمیق و دقیق است و به همین دلیل ایشان تنها در فلسفه و تفسیر خلاصه نمی‌شوند.
رئیس حوزه علمیه تهران بیان کرد: بیش از ۷۰ فلسفه مضاف استخراج و تولید محتوا شده است که در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی روی آنها کار شده است. امتداد فلسفه در حوزه کاربردی برای حل مشکلات فلسفی و زیرساخت های اساسی در عرصه های مختلف می تواند نقش مهمی در بسط این جریان باشد. در حوزه معرفت شناسی، فلسفه دینی و معرفت دینی و علوم قرآن و فلسفه عرفان و انسان شناسی و فلسفه علم و علم دینی و علوم انسانی و… این فعالیت، جدی بوده است.
وی گفت: برای بسط فلسفه و تولید معارف جدید و گره گشایی از حیث جهاد نظری حیطه حیات بشری معاصر، راهی جز بسط و ارتقای فلسفه خاصه در قالب فلسفه های مضاف نداریم که بدون مبانی و تحکیم مبادی و پیش انگاره ها در هیچ جایی نمی توان گام برداشت که کار تولید این پیش انگاره ها بر عهده فلسفه است.
